W porównaniu z tradycyjnymi zadaniami transportowymi, wewnątrzzakładowy transport materiałów niebezpiecznych wiąże się z podwyższonym ryzykiem. W tym przypadku występują nie tylko fizyczne zagrożenia dla zdrowia wskutek ręcznego dźwigania dużych ciężarów lub typowych wypadków z potknięciem się, pośliźnięciem lub upadkiem. Istnieje bowiem ponadto niemałe ryzyko uszkodzenia transportowanego ładunku. W rezultacie może nastąpić niekontrolowany wyciek niebezpiecznych substancji powodujący katastrofalne skutki.
Z naszego FAQ dowiedzą się Państwo, co należy wiedzieć o wewnątrzzakładowym transporcie materiałów niebezpiecznych. Ponadto przekażemy Państwu w naszej liście kontrolnej ważne wskazówki dla bezpiecznego transportu groźnych materiałów w Państwa zakładzie oraz informacje o odpowiednich środkach pomocniczych.
W razie niewłaściwego przewożenia pojemnika lub uszkodzenia go w transporcie łatwo może dojść do niekontrolowanego uwolnienia niebezpiecznych substancji. Zależnie od rodzaju substancji wynikają z tego różne zagrożenia. Jeśli np. substancja jest klasyfikowana jako niebezpieczna dla środowiska, to jej przedostanie się do gleby lub sąsiadujących wód może spowodować znaczne szkody w środowisku. Wiele substancji może szkodzić zdrowiu przez kontakt ze skórą, wdychanie lub połknięcie. Z kolei substancje zapalne mogą tworzyć z otaczającym powietrzem niebezpieczną atmosferę wybuchową.
Do materiałów niebezpiecznych zaliczają się także gazy pod ciśnieniem. Przy przewożeniu butli znacznie wzrasta ryzyko jej uszkodzenia. W razie przewrócenia może np. urwać się zawór będący najsłabszym punktem butli gazowej i dojść do nagłego uwolnienia się zawartości pod ciśnieniem. W ten sposób butle gazowe mogą się zmieniać w prawdziwe pociski zdolne do przebijania nawet betonowych ścian. Poza tym niezauważone ulatnianie się gazu może grozić uduszeniem.
Z odpowiedniej karty charakterystyki (MSDS) mogą Państwo dowiedzieć się, jakie zagrożenia są związane z materiałami wykorzystywanymi w Państwa zakładzie. Pracodawca musi ponadto zapewnić odpowiednie oznakowanie, żeby pracownicy mogli wyraźnie zidentyfikować materiały niebezpieczne przed transportem.
Oto kilka przykładów:
Ponadto należy uwzględnić kwestię ergonomii, podobnie jak w przypadku tradycyjnych zadań transportowych. Jeśli materiały niebezpieczne znajdują się w dużych, ciężkich pojemnikach, jak np. beczki, to transport ręczny oznacza duży wysiłek fizyczny i podwyższone ryzyko urazu dla pracownika.
Choć niekiedy oba te pojęcia są nieprawidłowo używane zamiennie – to jednak substancja niebezpieczna nie jest tym samym, co ładunek niebezpieczny! Określenia te pochodzą z różnych regulacji, a ponadto są częściowo różnie definiowane.
Pojęcie „substancji niebezpiecznej” czy „materiału niebezpiecznego” zawarte jest w europejskim rozporządzeniu CLP. Za materiały niebezpieczne uważane są tam substancje o określonych niebezpiecznych właściwościach; ustala się dla nich reguły oznakowania i pakowania, a także bezpiecznego składowania i posługiwania się nimi. Jest to ważne przede wszystkim dla wewnątrzzakładowego transportu materiałów niebezpiecznych – bo należy go traktować jako „czynności” z takimi materiałami.
Kto natomiast chciałby przewozić materiały niebezpieczne po drogach publicznych, ten powinien się dokładnie zaznajomić z przepisami dot. ładunków niebezpiecznych. Jako "ładunek niebezpieczny" określane są materiały niebezpieczne w rozumieniu ADR (= Europejskiej konwencji o międzynarodowym przewożeniu ładunków niebezpiecznych po drogach). ADR rozważa zagrożenie związane z substancjami wyraźnie w powiązaniu z ich transportem w przestrzeni publicznej. Może więc się zdarzyć, że jakaś substancja będzie wprawdzie uznawana za materiał niebezpieczny w rozumieniu CLP, ale nie będzie ładunkiem niebezpiecznym w świetle ADR.
Z prawa o ładunkach niebezpiecznych wynikają przepisy szczegółowe, jak np. specjalne obowiązki oznakowania, używanie opakowań ze specjalnym dopuszczeniem transportowym.
Ja. Zgodnie z Art. 226 Ustawy z dnia 26.04.1974 r. Kodeksu pracy (Dz.U. Nr 21, poz. 94 z póĨn. zm.) pracodawca musi przeprowadzić ocenę ryzyka. Wiąże się z tym też realizacja odpowiednich środków ochrony. Należą do nich np. techniczne środki pomocnicze jak sprzęt do maipulowania beczkami lub wyposażenie do transportu butli gazowych, które dzięki specjalnym mechanizmom ochronnym zapewniają bezpieczne przewożenie pojemników. Trzeba także jasno zalecać prewencyjne stosowanie środków ochrony indywidualnej (ŚOI) jako dodatkowe zabezpieczenie przy transporcie materiałów niebezpiecznych.
Również w odniesieniu do transportu dużych ciężarów należy uwzględniać wskazania przepisów prawa. Tak np. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 kwietnia 2017 r., Rozdział 3 mówi o masie przedmiotów, które się przenosi lub podnosi.
Masa przedmiotów, które przenosi lub podnosi mężczyzna, nie może przekraczać 30 kg przy pracy stałej i 50 kg – przy pracy dorywczej. Pakunki, które ważą 30 kg, można przenosić na odległość nie większą niż 25 m. Przedmioty – dźwigane przez kobiety – nie powinny być cięższe niż 12 kg przy pracy stałej i 20 kg – przy pracy dorywczej. Pakunki o masie kg mogą być przenoszone na odległość wynoszącą maksymalnie 25 m.
(Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej)
|
Dobrze wiedzieć: Bezpieczny i ergonomiczny transport materiałów niebezpiecznych nie tylko spełnia wymagania prawa. Przyczynia się także do zredukowania przestojów i absencji chorobowej i wpływa na wzrost wydajności pracy. Odpowiednie środki pomocnicze umożliwiają ponadto przyjęcie zadań transportowych przez szersze grono personelu. Tak więc środki pomocnicze transportu materiałów niebezpiecznych dają także, oprócz dodatniego wpływu na zdrowie, ogromne korzyści gospodarcze. |
Nie. Pracodawca może podjąć w zakładzie pracy czynności z materiałami niebezpiecznymi dopiero wtedy, gdy przeprowadzona zostanie ocena ryzyka i zdefiniowane zostaną konieczne środki ochrony. Zwłaszcza w odniesieniu do transportu materiałów niebezpiecznych pracownicy muszą być poinformowani o niebezpiecznych właściwościach materiałów, możliwych zagrożeniach oraz wymaganych środkach ochronnych i być odpowiednio przeszkoleni.
Szkolenie bhp w związku ze stanowiskiem pracy musi być koniecznie przeprowadzone przed podjęciem zatrudnienia, a potem co najmniej raz do roku. Dopiero po odbyciu takiego szkolenia przez pracownika wolno mu powierzyć wewnątrzzakładowy transport materiałów niebezpiecznych.
Poszczególne osoby mogą też ewentualnie być niezdolne do transportu materiałów niebezpiecznych, np. jeśli istnieją indywidualne przeciwskazania, np. kobiety w ciąży.
Z kolei przy transporcie materiałów niebezpiecznych poza zakładem pracy sytuacja wygląda inaczej. W takim przypadku kierowca pojazdu potrzebuje mieć specjalne prawo jazdy na ładunki niebezpieczne (zaświadczenie o szkoleniu ADR), żeby móc przewozić takie ładunki po drogach publicznych. Z obowiązku tego zwalniają jedynie określone regulacje specjalne, jak np. limity ilościowe.
Uwaga: Przedstawiona lista kontrolna jest jedynie standaryzowanym zaleceniem. Określcie Państwo ew. indywidualne środki uwzględniając swoje warunki na miejscu.
| Dobrze przygotuj transport substancji niebezpiecznych! | Zrobione? |
Przeprowadzenie oceny ryzyka: Przeprowadźcie Państwo przed podjęciem czynności ocenę ryzyka i wyjaśnijcie Państwo przy tym np. następujące kwestie:
|
❏ |
Określenie na tej podstawie środków ochrony: Określcie Państwo na podstawie swojej oceny ryzyka odpowiednie środki ochrony dla transportu materiałów niebezpiecznych, np.
|
❏ |
Przeszkolenie pracowników: Przeszkolcie Państwo swoich pracowników specjalnie w kwestii bezpiecznego transportu groźnych materiałów
|
❏ |
| Zachowajcie Państwo ostrożność przy transporcie materiałów niebezpiecznych! | Zrobione? |
| Identyfikacja niebezpiecznej substancji: Ustalcie Państwo przed transportem, o jaką niebezpieczną substancję chodzi i jakie środki ochrony przewiduje dla niej instrukcja postępowania. | ❏ |
| Sprawdzenie oznakowania: Sprawdźcie Państwo przed transportem, czy istnieje przepisowe oznakowanie (szczególnie przy przyjęciu towaru oraz kiedy niebezpieczna substancja przedtem została przelana z oryginalnego pojemnika do innych). | ❏ |
| Noszenie środków ochrony indywidualnej: Nie podejmujcie Państwo nigdy pracy z materiałami niebezpiecznymi przed założeniem przewidzianych dla nich środków ochrony indywidualnej (ŚOI) - co dotyczy także transportu! | ❏ |
| Kontrola pojemników pod kątem uszkodzeń: Sprawdźcie Państwo przed transportem, czy opakowanie lub pojemnik nie jest uszkodzony. Jeśli tak, to pojemnik powinien zostać wymieniony lub należy uzyskać gwarancję, że wykluczony jest wyciek niebezpiecznej substancji w czasie transportu. | ❏ |
| Mocne zamknięcie pojemnika: Sprawdźcie Państwo przed transportem, czy pojemnik jest mocno zamknięty. W przypadku butli gazowych powinien być założony kapturek ochronny. | ❏ |
| Stosowanie odpowiednich środków pomocniczych w transporcie: Używajcie Państwo do transportu materiałów niebezpiecznych tylko odpowiednich i przewidzianych dla danego pojemnika środków pomocniczych i sprawdźcie Państwo przed użyciem, czy działają prawidłowo. | ❏ |
| Założenie zabezpieczenia transportowego: Przy transporcie materiałów niebezpiecznych dopilnujcie Państwo koniecznie dobrego zabezpieczenia ładunku. Środki pomocnicze jak np. sprzęt do manipulowania beczkami lub wózki do butli gazowych są z reguły standardowo wyposażone w zabezpieczenie transportowe (np. w formie pasa lub łańcucha), gwarantujące pewne zamocowanie. Dla wielu innych produktów, jak np. mobilne wanny wychwytowe dostępne są opcjonalnie odpowiednie zestawy zabezpieczające ładunek. | ❏ |
| Utrzymanie właściwego kursu: Korzystajcie Państwo tylko z przewidzianych na ten cel dróg komunikacyjnych. | ❏ |
| Zachowanie odstępu: Zachowujcie Państwo wystarczający odstęp od drzwi, bram, schodów lub przejazdów. | ❏ |
| Zagwarantowanie bezpieczeństwa przy wspólnym składowaniu: Sprawdźcie Państwo przed umieszczeniem materiału niebezpiecznego, czy karta charakterystyki pozwala na wspólne składowanie. | ❏ |
Produkty zabezpieczające DENIOS redukują ryzyko transportowe do minimum i zapewniają bezpieczne i efektywne przewożenie Państwa materiałów niebezpiecznych. Poniżej znajdą Państwo przegląd naszego programu produktów dla podniesienia poziomu bhp przy transporcie materiałów niebezpiecznych..
W wielu zakładach są zapasy materiałów niebezpiecznych w beczkach. Często jednak nie docenia się konieczności ich bezpiecznego i ergonomicznego transportu. A tymczasem nieprawidłowe postępowanie może doprowadzić do poważnych następstw dla środowiska i zdrowia.
Przewrócenie lub spadnięcie beczki łatwo skutkuje jej uszkodzeniem lub niekontrolowanym uwolnieniem niebezpiecznych substancji. W dodatku ręczny transport, podnoszenie lub przytrzymywanie beczek naraża pracowników na duże obciążenia fizyczne.
DENIOS oferuje szeroki wybór odpowiednich środków pracy dla zredukowania do minimum ryzyka wewnątrzzakładowego transportu materiałów niebezpiecznych w beczkach.
Podstawy jezdne do beczek składają się ze stabilnej platformy z lekkobieżnymi kółkami skrętnymi. Umożliwiają one łatwe manewrowanie stojącymi beczkami na stanowisku pracy oraz transport na małe odległości. Dzięki lekkiej, niezajmującej miejsca konstrukcji oraz szczególnej zwrotności podstawy jezdne do beczek idealnie się nadają do użytku w ciasnych miejscach.
Przy użyciu wózka do beczek można znacznie mniejszym wysiłkiem transportować ciężkie beczki także na większą odległość. Zintegrowane zabezpieczenie transportowe (np. w postaci pasa lub łańcucha) zapewnia solidne przymocowanie. Niektóre modele oferują praktyczne funkcje dodatkowe, np. do załadunku wanien wychwytowych.
Dźwigniki do beczek są nieodzownym sprzętem pomocniczym przy załadunku np. europalet, wanien wychwytowych lub regałów. Niewymagające wysiłku i precyzyjne podnoszenie i opuszczanie beczki odbywa się z reguły za pomocą dyszla-lewara lub hydraulicznej pompy nożnej. Seryjnie zintegrowane kółka skrętne ułatwiają manewrowanie i umożliwiają też transport na krótką odległość.
W sytuacjach specjalnych, jak np. załadunek beczki ratunkowej albo celowe wyciąganie beczki stojącej w tylnym szeregu, niezbędny jest specjalny sprzęt do manipulowania. Służą do tego przyrządy doczepiane do dźwigu lub sprzęt do podnoszenia beczek. Są to stabilne konstrukcje stalowe lub elastyczne łańcuchowe, które można łatwo podczepić do dźwigu.
Beczki muszą być często przewożone na duże odległości, także na zewnątrz? Ale nie chcieliby Państwo kupować całej nowej maszyny? To nie problem! Przy wykorzystaniu praktycznego osprzętu doczepianego można tak przystosować wózek widłowy, żeby mógł podnosić i przewozić beczki. Spawane konstrukcje stalowe są przy tym po prostu zakładane na zęby wózka widłowego.
Mobilny. Praktyczny. Bezpieczny.
Produkt składający się ze specjalnego wózka z tworzywa sztucznego do beczek ze zintegrowaną pompą został specjalnie opracowany do wszechstronnego przelewania lub pobierania chemikaliów i produktów ropopochodnych w różnych miejscach. Atutem systemu są nie tylko różnorodne i przyjazne dla użytkownika opcje wyposażenia, ale także łatwa obsługa.
Właściwa pompa do każdych wymagań/span>
Ten mobilny system do nalewania będzie dostępny w kilku wersjach wyposażenia. Zależnie od potrzeb i zastosowania mają Państwo do wyboru modele z pompami o napędzie ręcznym, elektrycznym lub akumulatorowym. Na LogiMat w Stuttgarcie zaprezentowany zostanie model „Akku”. Jest on wyposażony w wydajną i wszechstronną pompę akumulatorową z PP do przelewania np. wodnistych chemikaliów, ługów i kwasów, rzadkich produktów ropopochodnych, emulsji, środków do czyszczenia, pielęgnacji i dezynfekcji:
Dostępność przypuszczalnie od wiosny 2020
|
Unikanie źródeł zapłonu przy podnoszeniu i transporcie |
Wózek do beczek Secu Comfort – bardziej ergonomiczny niż wymaga bhp
Wózek Secu Comfort jest przewidziany na maksymalne obciążenie 350 kg i umożliwia nawet niewprawnym osobom łatwy transport beczek o poj. 60-220 l. Wysokość uchwytu do beczek jest regulowana bezstopniowo. Podwozie ma stabilną konstrukcję ze stali zwykłej i szlachetnej, a kółka z gumy pełnej zapewniają gładki transport w obrębie hali fabrycznej.
Do asortymentu w sklepie online
Dźwignik beczek Secu Ex – maksymalna ochrona użytkownika w strefie zagrożenia wybuchem
Manipulowanie beczkami w strefach zagrożonych wybuchem wymaga odpowiedniego sprzętu – specjalnie do tego zaprojektowany został dźwignik beczek Secu Ex. Oznacza to zgodność seryjnego sprzętu z ATEX. Maksymalną ochronę użytkownika zapewniają takie komponenty, jak uchwyty i kółka przewodzące elektryczność oraz użycie materiału o małym iskrzeniu. Jeśli chodzi o indywidualne wyposażenie dźwignika do beczek Secu Ex, to jest w czym wybierać. Trzy warianty podwozia i trzy różne uchwyty do beczek zapewniają liczne możliwości konfiguracji. Secu Ex jest poza tym dostępny w wersji krótkiej (np. do załadunku palet) i wysokiej (np. do wstawiania beczek na regały).
Podwozie wąskie
Do wjeżdżania w europalety i pod wanny wychwytowe.
Podwozie szerokie
Do objeżdżania europalet i wanien wychwytowych
Podwozie rozwarte
Do najeżdżania na wanny wychwytowe „od narożnika” albo na europalety.
Uchwyt beczek typu M
Do podnoszenia i transportu stalowych beczek 200 l z wytłaczaną krawędzią i pierścieniem zaciskowym.
Uchwyt beczek typu SK
Zamykający się samoczynnie i dopasowywany do średnicy beczki. Do beczek stalowych i plastikowych 200 i 220 l.
Uchwyt beczek typu W
Do podnoszenia, transportu i obracania beczek plastikowych 60-220 l typu L-Ring i z pokrywą oraz stalowych 60-200 l z wytłaczaną krawędzią i pierścieniem zaciskowym.
Największej ostrożności wymaga także transport wewnątrzzakładowy materiałów niebezpiecznych w małych pojemnikach, jak kanistry lub butelki. W trakcie przewożenia łatwo mogą kapać krople, być może niezauważone, z którymi przez nieuwagę mogą się zetknąć pracownicy. Istnieje także ryzyko rozniesienia wycieku na butach albo kołach środków transportu magazynowego.
Rozwiązanie: Przewoźne wanny wychwytowe i przemyślne przyrządy wielofunkcyjne, którymi mogą być utrzymane zwykłe standardy bezpieczeństwa DENIOS także przy transporcie wewnątrzzakładowym i manipulowaniu materiałami niebezpiecznymi.
Przewoźne wanny wychwytowe występują w różnych wariantach i rozmiarach. Zwłaszcza dla mniejszej kompaktowej wersji bezpieczne przewożenie materiałów niebezpiecznych w ciasnych pomieszczeniach i przejściach nie jest już problemem. Dzięki lekkobieżnym kółkom skrętnym i opcjonalnemu pałąkowi do pchania można nimi manewrować komfortowo i bezpiecznie. Przez kombinację ze stojakami do beczek zmieniają się w mobilną stację poboru.
Wózek transportowy typu Basic nadaje się idealnie do transportu kanistrów i innych małych pojemników do miejsca nalewania. Wyładowanie pojemników nie jest konieczne – dzięki stabilnemu koszowi odchylnemu. Może on być dopasowany do kanistrów od 15 do 30 l i umożliwia oszczędność czasu i wysiłku przy nalewaniu prosto z wózka transportowego.
Przy składowaniu materiałów niebezpiecznych obowiązkowe jest odpowiednie urządzenie wychwytowe. Ale i w transporcie występuje wzmożone ryzyko wypadku i wycieku. Bezpiecznie mogą Państwo przewozić materiały naszym wózkiem transportowym z tworzywa sztucznego o wysokiej odporności. Jego wannowy korpus nie tylko skutecznie chroni przed rozlewaniem się cieczy, ale umożliwia także użytkownikowi bezpieczny, szybki i ergonomiczny transport.
Transport gazów pod ciśnieniem kryje szczególne zagrożenie dla bezpieczeństwa pracy. Przy transporcie butli gazowych absolutnie niedopuszczalne jest ich uderzanie, rzucanie i przetaczanie na leżąco. Generalnie należy też możliwie unikać przenoszenia butli przez osoby lub przetaczania ich na stojąco.
Wykorzystujcie Państwo zamiast tego wózki i stojaki do transportu butli firmy DENIOS. Te profesjonalne środki pomocnicze szczególnie zasługują na polecenie do czynności regularnie wykonywanych i mają liczne zabezpieczenia skutecznie zapobiegające przewróceniu się, przetoczeniu i uderzeniu butli gazowych w transporcie.
Jedna butla gazowa może ważyć więcej niż 70 kg. Stwarza to niemałe ryzyko urazu – przede wszystkim przy transporcie ręcznym. Przy nieprawidłowym manipulowaniu butlą z gazem może dojść nie tylko do urazu osoby. Znacznie wzrasta też ryzyko uszkodzenia butli. Wózki DENIOS do butli gazowych umożliwiają bezpieczne manipulowanie nimi bez podnoszenia ciężarów.
Jeśli trzeba transportować większe ilości butli gazowych na dalszą odległość, to potrzebne jest wyposażenie specjalne. Transport wózkiem widłowym, paletowym lub dźwigiem powinien być podejmowany tylko wtedy, gdy butle gazowe stoją na przewidzianych na ten cel stojakach transportowych i są odpowiednio zabezpieczone, W asortymencie DENIOS znajdą Państwo zarówno stojaki transportowe do butli gazowych, jak i palety do tych butli podnoszone dźwigiem.
Bezpieczny transport materiałów niebezpiecznych zaczyna się od odpowiedniego opakowania. Musi ono bowiem być optymalnie dostosowane do właściwości danego materiału i jego ilości. Nieważne, czy chodzi o niebezpieczne ciecze, czy krytyczne substancje stałe: w asortymencie DENIOS znajdą Państwo obszerną ofertę pojemników bezpiecznych do najróżniejszych celów, od butelki do pojemnika ASP.
Wiele naszych produktów ma dopuszczenie transportowe UN, co pozwala na zgodne z przepisami przewożenie ich poza terenem zakładu pracy.
W większości obiektów produkcyjnych pracownicy codziennie stosują ciekłe substancje niebezpieczne. Rzecz w tym, żeby posługiwanie się nimi było tak bezpieczne, jak to możliwe. Seria wyrobów DENIOS FALCON została pomyślana właśnie do takich wymagań.
Aktualny program całościowy obejmuje różnorodne rozwiązania ze stali zwykłej i szlachetnej oraz HDPE o wysokiej odporności do składowania, transportu i dawkowania niebezpiecznych substancji. Pojemniki magazynowe i transportowe FALCON są idealnym środkiem pomocniczym, jeśli muszą Państwo mieć szybko pod ręką lub transportować potrzebne małe ilości materiału.
Pojemniki do niebezpiecznych cieczy
Jeśli w zakładzie stosowane są niebezpieczne ciecze, to z jednej strony potrzebne są pojemniki do udostępniania małych ilości na stanowisku pracy. Ale z drugiej występuje też potrzeba przechowywania setek litrów w beczkach, IBC lub dużych pojemnikach zbiorczych. Jeśli teren firmy opuszczają materiały niebezpieczne, np. jako odpady, to potrzebne są produkty mające specjalne dopuszczenie. Wszystkie te zadania mogą Państwo wypełnić stosując produkty DENIOS:
Pojemniki na niebezpieczne substancje stałe
Niebezpieczne substancje stałe mogą występować w bardzo różnych formach: granulatu lub proszku, opiłków metalu, substancji półstałych bądź też odpadów takich jak czyściwo szmaciane skażone niebezpiecznymi cieczami. W miarę coraz częstszego korzystania z technologii litowo-jonowej pojawia się także kwestia bezpiecznego przechowywania i wywożenia starych i ew. krytycznych akumulatorów. W asortymencie DENIOS znajdą Państwo odpowiednie rozwiązania:
Czy potrzebują Państwo osobistej porady na temat transportu materiałów niebezpiecznych albo wyboru odpowiednich produktów zabezpieczających? To prosimy o kontakt! Nasz zespół ekspertów chętnie Państwu pomoże.
Fachowe doradztwo: Tel. 22 279 40 00
Pytania
Informacje fachowe zawarte na niniejszej stronie zostały opracowane starannie i sumiennie według najlepszej wiedzy. Mimo to DENIOS nie może dać gwarancji jakiegokolwiek bądź rodzaju ani przyjąć odpowiedzialności cywilnej, czy to w umowie, czy deliktowo albo w inny sposób, za ich aktualność, kompletność i poprawność ani wobec czytelnika, ani osób trzecich. Zastosowanie tych informacji i treści dla własnych lub cudzych celów następuje zatem na własne ryzyko. Należy w każdym przypadku przestrzegać aktualnych przepisów obowiązujących na miejscu.
Moje dane kontaktowe
